گیربکس خودرو چیست ؟ – تعریف
گیربکس خودرو یا همان جعبه دنده خودرو یکی از اصلی ترین قسمت های خودرو می باشد
که میزان اهمیت آن را می توان با موتور خودرو یکسان دانست. چرا که این قسمت برای
کنترل سرعت و یا برای بحرکت درآوردن خودرو قسمت ضروری و مهمی محصوب می شود.
در تعریف گیربکس می توان گفت : در سیستم انتقال قدرت به موتور ،افزایش دور موتور و
توان گشتاورد از طریق چرخ دنده ها مختلف با میزان دور مشخص به چرخ های خودرو منتقل می شود
و این امر سبب کنترل سرعت و قدرت خودرو توسط راننده می گردد.
گیبرکس در واقع این امکان را فراهم می سازد که راننده بدون اینکه دور موتور را بیش از
حد افزایش دهد سرعت و قدرت خودرو را در حالت دلبخواه تحت کنترل داشته باشد.
قطعات تشکیل دهنده گیربکس
دسته دنده
میله ای از جنس فلز که در باکس مربوط به خود قرار دارد و قالبا به شکل H می باشد.
البته شکل آن بسته به مدل و نوع خودرو متغییر است و وزیفه دنده دادن به خودرو را بر دوش می کشد.
میل ماهک
میل ماهک درواقع رابط بین دسته دنده و ماهک می باشد که در
انواع مختلفی اعم از هیدرولیکی ، خلائی ، الکترونیکی و دستی یافت می شود.
ماهک
ماهک گیربکس در واقع همان قطعه ای است که چرخ دنده ها را وادار به حرکت می کند
و باعث تغییر سرعت خودرو می شود این قطعه به شکل کمانی می باشد که
خود باعث حرکت کشویی دنده میشود و هر ماهک دارای یک میل ماهک متصل به دسته دنده می باشد.
کشویی دنده
این قسمت که هم در سمت بیرونی و هم در قسمت درونی دارای شیار می باشد
که باعث تغییر سرعت توسط دنده ورودی که از طریق ماهک ها و تنطیم آن ها
توسط چرخ دنده ها می شود. به طوری که شیار های بیرونی برای ارتباط با ماهک شیار های
درونی برای ارتباط با چرخ دنده ها تعبیه شده است. این امر زمانی که تغییر دنده صورت میگیرد ماهک
بر روی شیار های بیرونی دنده کشویی قرار گرفته و از آن طرف چون کشویی به چرخ دنده ها
توسط شیار های درونی متصل می باشد سرعت برابری را با کشوی و ماهک پدید می آورد.
نکته: یکی از مشکلات رایج در گیربکس حرکت همزمان دو ماهک می باشد که
این بدین معنی می باشد که دو دنده همزمان به خودرو داده شده است و کاملا این امر
غیر ممکن می باشد برای جلوگیری از این موضوع تعمیرکاران تجهیزات تعمیرگاهی
محدود کننده ماهک را طراحی و تعبیه کرده اند.
مجموعه چرخ دنده ها
این مجموعه که یکی از مهمترین ارکان گیربکس خودرو می باشد که از نطر انتقال توان به
سه دسته عمود ، موازی ، متنافر محور و از نظر فرم دندانه به دونوع ساده و مارپیچ تقسیم می شوند.
انواع گیربکس خودرو
گیربکس دستی یا جعبه دنده دستی:
در این نوع جعبه دنده خودرو توان گشتاور موتور را از طریق چرخ دنده ها و
با بهرگیری از کلاج و دسته دنده دستی به چرخ های خودرو منتقل می کند
گیربکس نیمه اتوماتیک:
این نوع گیربکس نیز از خانواده گیربکس های دستی می باشد که با
ساختار و طراحی متفاوت از ترکیب نیروی الکترونیکی و مکانیکی استفاده کرده و
با ترکیب پدال کلاج و دسته دنده دستی تعویض دنده را انجام می دهد.
گیربکس خودرو تمام اتوماتیک
این نوع جعبه دنده که کاملا از نامش مشخص است بسته به وزن و سرعت و
یا حتی موقیت خودرو به صورت اتوماتیک و خودکار تنها با فشار دادن پدال گاز دنده خودرو را تغییر میدهد.
جعبه دنده ترکیبی
این نوع جعبه دنده یا گیربکس خودرو که انحصارا در اختیار کمپانی آئودی می باشد
هم قابلیت تعویض دنده به صورت دستی را دارد و هم قابلیت تعویض اتوماتیک دنده را دارد.
این گیربکس با کلاج دوگانه طراحی شده است.
گیربکس خودرو متغیر پیوسته
در این جعبه دنده عملیات انتقال توان گشتاور موتور به چرخ ها توسط
چرخ دنده های خورشیدی و سیاره ای شکل انجام می شود که این امر به
کمک تسمه فولادی متصل به 2 قرقره صورت می پذیرد. در این گیربکس خودروکه به ما امکان دسترسی
نا محدود دنده دهی را بین حداکثر و حذاقل مشخص می دهد از کلاج تر یا کلاج هیدرولیکی و
یا کلاج سانتریفیوژی استفاده می شود.
گیربکس و روغن گیربکس
روغن گیربکس که به واسکازین معروف می باشد وظیفه نرمی و خنکی و
همچنین جلو گیری از خوردگی قطعات در گیربکس را دارد این روغن بر خلاف روغن موتور
نمی سوزد و معمولا هر سی هزار کیلومتر نیاز به تعویض دارد که با
تجهیزات تعمیرگاهی مخصوص مثل تعویض روغن گیربکس اتوماتیک و یا
واسکازین پمپ صورت می پدیرد. برای چک کردن روغن گیربکس نیاز به چال سرویس می باشد
و کار آسانی نیست پس برای اطلاع از واسکازین گیربکس خود باید به تعمیرگاه های مجاز متوصل شویم.
سخن آخر>> تعمیر تجهیزات تعمیرگاهی و یا قطعات تجهیزات تعمیرگاهی را می توانید از
سایت رادمن بخواهید و همچنین برای مشاهده تجهیزات تعمیرگاهی مربوط به
گیربکس خودرو می توانید از صفحات مربوطه اقدام فرمایید.